07/10/2025
Bardzo popularną formą odpoczynku Polaków jest grzybobranie. Bierzemy nóż i koszyk (nie reklamówkę!), idziemy do lasu i szukamy grzybów. Najwięcej jest ich po deszczu, ale przed mrozem, czyli od sierpnia do listopada.
Jesienią, kiedy jest jeszcze ciepło, w lesie rośnie dużo różnych grzybów – dużych i małych, brązowych i kolorowych, jadalnych i niejadalnych. Czasem niełatwo odróżnić jadalne od trujących, ale najprostsza zasada jest taka, że grzyby rurkowe są bezpieczniejsze, a grzyby blaszkowe częściej są toksyczne.
Najbardziej szlachetny i najsmaczniejszy grzyb to borowik, inaczej nazywany też prawdziwkiem. Borowik, jak mówi nazwa, może rosnąć w borze (lesie iglastym), ale często rośnie też w lasach liściastych, na przykład między dębami. Ma piękny, twardy kapelusz i dużą nogę. Sitko pod kapeluszem zwykle jest żółte. Ale uwaga na borowika szatańskiego.
Szatan to grzyb podobny do borowika, ale niejadalny. Na szczęście można go rozpoznać. Szatan ma lekko różowe sitko i jest gorzki. Można polizać sitko – jeśli jest gorzkie to borowik szatański. Jeśli nie mamy pewności jaki to grzyb, lepiej zostawić go w lesie.
Równie smaczne i poszukiwane grzyby to koźlarki. Koźlarek, kozak lub koźlarz to grzyb podobny do borowika, ale jego noga jest cieńsza i ma czarne kropki. Noga koźlarka jest podobna do brzozy. Koźlarek często rośnie w lasach liściastych na przykład między brzozami. Kapelusz koźlarka może być jasny albo pomarańczowy.
Trzeci popularny, smaczny i bezpieczny grzyb to podgrzybek. Ma ciemnobrązowy kapelusz i żółte sitko. Jest też podgrzybek, który nazywa się zajączek – jego kapelusz ma kolor brązowo-oliwkowy. Zajączek jest jadalny, ale nie jest tak smaczny jak podgrzybek brązowy.
Czwarty grzyb, który można zbierać to kurka (inaczej pieprznik). Kurka, jako jedyny grzyb na tej liście, ma blaszkę, jest mała i żółta, ma falowany kapelusz. Uwaga! Bardzo podobna do kurki jest lisówka – też mały, żółty grzybek. Ale można je odróżnić – lisówka jest bardziej pomarańczowa, jej kapelusz nie jest tak pofalowany, a blaszki są głębokie.
Kiedy już mamy dużo grzybów w koszyku, musimy coś z nimi zrobić. Najlepiej je ususzyć w piekarniku, w suszarce do grzybów albo nawet starą techniką na kaloryferze. Zupa z suszonych grzybów to tradycja wigilijna. Można też dodać jeden suszony grzyb do innej zupy, na przykład do rosołu. Rosół z suszonym grzybem jest bardzo smaczny. Można też zrobić sos z grzybów suszonych albo świeżych. Ugotowane kurki są bardzo dobre do jajecznicy. I oczywiście trzeba zrobić marynowane grzyby na zimę! Do marynowania najlepsze są małe grzyby albo kurki. W internecie można znaleźć bardzo dużo przepisów.
Udanego grzybobrania!
Las liściasty – las, w którym rosną drzewa z liśćmi, na przykład dąb, brzoza, lipa
Las iglasty, bór – las, w którym rosną drzewa z igłami, na przykład sosna i świerk
Kapelusz – głowa grzyba
Grzyby rurkowe – pod kapeluszem grzyb ma dziurki
Grzyby blaszkowe – pod kapeluszem są paski
Grzyby jadalne – można je jeść
Grzyby niejadalne – nie można ich jeść, są niesmaczne i niezdrowe
Grzyby trujące – toksyczne, bardzo niebezpieczne
Szlachetny grzyb – najlepszy, smaczny, zdrowy, grzyb numer 1
Grzyby:
Borowik, prawdziwek
Szatan
Koźlarz, koźlarek, kozak
Czerwonogłówiec
Podgrzybek
Zajączek
Kurka
Lisówka